Cách chia tài sản thừa kế không có di chúc làm sao đúng pháp luật là vấn đề pháp lý về việc phân chia tài sản thừa kế khi không có di chúc đúng quy định của pháp luật. Trường hợp có di chúc nhưng không hợp pháp, không có hiệu lực hoặc có tranh chấp về di chúc thì tài sản sẽ được chia như thế nào? Để hiểu hơn về việc này, hãy cùng Luật sư theo dõi bài viết dưới đây.

Quy định của pháp luật về thừa kế

Theo di chúc

Thứ nhất, về khái niệm:

• Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.

Thứ hai, quy định về người lập di chúc:

• Người thành niên có đủ điều kiện theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 630 của Bộ luật này có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình.
• Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

Thứ ba, về hình thức của di chúc: Di chúc phải được lập thành văn bản, nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.

Di chúc bằng văn bản bao gồm:

• Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.
• Di chúc bằng văn bản có người làm chứng.
• Di chúc bằng văn bản có công chứng.
• Di chúc bằng văn bản có chứng thực.

Di chúc bằng miệng được thực hiện trong trường hợp:

• Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
• Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.

Thứ tư, điều kiện để di chúc hợp pháp:

• Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép.
• Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
• Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
• Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
• Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.
• Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Thứ năm, nội dung của di chúc bao gồm:

• Ngày, tháng, năm lập di chúc;
• Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;
• Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;
• Di sản để lại và nơi có di sản.

      Ngoài ra, di chúc có thể có các nội dung khác.

Thứ sáu, người làm chứng cho việc lập di chúc:

      Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:

• Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc.
• Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc.
• Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

Lưu ý:

• Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.
• Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa.

Cơ sở pháp lý: Điều 624, 625, 627, 630, 631, 632 Bộ luật Dân sự 2015.

Theo pháp luật

Thứ nhất, về khái niệm:

• Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.

Thứ hai, những trường hợp thừa kế theo pháp luật:

     Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

• Không có di chúc;
• Di chúc không hợp pháp;
• Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
• Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

      Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

• Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;
• Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;
• Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Cơ sở pháp lý: Điều 649, 650 Bộ luật Dân sự 2015.

Trường hợp nào di chúc không hợp pháp

Di chúc không hợp pháp là di chúc không đáp ứng đầy đủ các điều kiện của di chúc hợp pháp quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc hợp pháp.

Như vậy, di chúc không hợp pháp là di chúc không đáp ứng được các điều kiện sau:

• Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc;
• Người lập di chúc không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
• Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
• Trường hợp di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
• Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
• Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định như nêu trên
• Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên và điểm chỉ.

Phân chia tài sản thừa kế không có di chúc đúng pháp luật như thế nào?

Khi người chết để lại di sản thừa kế nhưng không có di chúc đúng pháp luật thì phần di sản đó sẽ được phân chia theo pháp luật theo quy định tại điểm b Khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015.

Những người thừa kế theo pháp luật được quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

      Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
• Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
• Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Tư vấn cách chia tài sản thừa kế không có di chúc đúng pháp luật

Chúng tôi sẽ tư vấn cách chia tài sản thừa kế không có di chúc đúng pháp luật như sau:

• Tư vấn các quy định pháp luật về việc chia tài sản thừa kế khi di chúc vô hiệu.
• Tư vấn các thủ tục liên quan đến việc chia tài sản thừa kế không có di chúc đúng pháp luật.
• Tư vấn, soạn thảo văn bản khi có tranh chấp tài sản thừa kế.
• Hướng dẫn và tư vấn cho khách hàng những quy định về di chúc vô hiệu và cách chia tài sản thừa kế.
• Tham gia gia tố tụng với tư cách là luật sư, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng tại cơ quan có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp phân chia di sản thừa kế.